Ly hôn là một quyết định khó khăn với mỗi người, đặc biệt là khi đương sự phải đối mặt với vấn đề chia tài sản chung. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống sau ly hôn mà còn tác động đến quyền lợi và nghĩa vụ của cả hai người.
Ở bài viết này, chúng tôi giải thích cụ thể quy định pháp luật về chia tài sản khi ly hôn tại Việt Nam; cũng như những yếu tố ảnh hưởng, những điều cần lưu ý để bảo vệ quyền lợi tài sản của các bên trong vụ án ly hôn.
1. Quy định pháp luật về chia tài sản khi ly hôn
Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 giải quyết việc chia tài sản khi ly hôn theo các nguyên tắc sau:
Tài sản chung và tài sản riêng
- Tài sản chung: là những tài sản được tạo ra trong thời kỳ hôn nhân, gồm: thu nhập từ lao động, sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng, và các khoản tài sản khác mà vợ chồng cùng sở hữu. Theo Điều 33, Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản chung được chia đôi khi ly hôn, nhưng tòa án sẽ xem xét yếu tố đóng góp và hoàn cảnh cụ thể của mỗi bên để quyết định tỷ lệ phân chia.
- Tài sản riêng: cũng theo Điều 43, tài sản riêng là tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn hoặc được thừa kế, tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân. Tài sản riêng không bị chia khi ly hôn, trừ khi có sự thỏa thuận khác từ vợ chồng.
Chia tài sản theo thỏa thuận
Cơ quan xét xử luôn khuyến khích vợ chồng tự thỏa thuận phân chia tài sản khi ly hôn. Nếu có thỏa thuận, tòa án sẽ công nhận và giải quyết theo thỏa thuận đó, miễn là không vi phạm pháp luật và đạo đức xã hội.
Chia tài sản theo phán quyết của tòa án
Trong trường hợp không có thỏa thuận hoặc không thể thỏa thuận, tòa án sẽ chia tài sản căn cứ vào ba nguyên tắc sau:
- Đảm bảo tài sản chung được chia đôi, nhưng có tính đến các yếu tố như công sức đóng góp của mỗi bên, hoàn cảnh gia đình, và nhu cầu bảo vệ quyền lợi của con cái.
- Bảo vệ quyền lợi chính đáng của phụ nữ, trẻ em, và những người lao động nội trợ.
- Tài sản riêng của mỗi bên không bị chia trừ khi có sự đồng thuận giữa hai người.
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc phân chia tài sản
Pháp luật hiện hành công nhận bốn yếu tố ảnh hưởng đến việc chia tài sản khi ly hôn.
Yếu tố đóng góp của mỗi bên
Một trong những yếu tố quan trọng trong việc phân chia tài sản khi ly hôn là mức độ đóng góp của mỗi bên vào việc hình thành, duy trì và phát triển khối tài sản chung.
Đóng góp ở đây không chỉ bao gồm thu nhập từ lao động mà còn cả công sức chăm sóc gia đình, nuôi dạy con cái, lao động nội trợ.
Hoàn cảnh gia đình
Tòa án sẽ xem xét hoàn cảnh kinh tế của từng người sau khi ly hôn. Ví dụ, nếu một bên gặp khó khăn về tài chính hoặc phải nuôi dưỡng con cái, tòa án có thể quyết định phần tài sản lớn hơn cho người đó để họ có điều kiện ổn định cuộc sống.
Lợi ích của con cái
Nếu vợ chồng có con chung thì việc phân chia tài sản cần đảm bảo quyền lợi cho con, đặc biệt là tài sản liên quan đến chăm sóc, nuôi dưỡng, học tập của con cái. Tòa án sẽ ưu tiên cho bên có khả năng đảm bảo cuộc sống tốt nhất cho con.
Nợ chung của vợ chồng
Nếu vợ chồng có khoản nợ chung (nợ vay mua nhà, xe hoặc đầu tư kinh doanh…), khoản nợ này sẽ được chia theo tỷ lệ đóng góp của từng bên, hoặc theo thỏa thuận.
Tòa án có thể yêu cầu cả hai cùng trả nợ hoặc phân chia trách nhiệm trả nợ dựa trên khả năng tài chính sau ly hôn.
3. Chia tài sản trong trường hợp đặc biệt
Tài sản chung là doanh nghiệp và tài tài sản riêng chuyển thành tài sản chung là những những trường hợp đặc biệt khi phân chia tài sản chung khi ly hôn.
Tài sản là doanh nghiệp
Việc phân chia tài sản là doanh nghiệp thường phức tạp do tính chất hoạt động của doanh nghiệp và quyền quản lý điều hành.
Tòa án có thể quyết định chia tài sản theo giá trị doanh nghiệp hoặc trao cho một bên quyền tiếp tục điều hành doanh nghiệp với điều kiện phải thanh toán cho bên kia phần giá trị tài sản được chia.
Tài sản riêng chuyển thành tài sản chung
Trong trường hợp tài sản riêng của một người được sử dụng để đóng góp vào tài sản chung, như: sử dụng tài sản riêng để mua nhà đất, đầu tư kinh doanh chung…, tòa án sẽ xem xét mức độ đóng góp đó khi chia tài sản.
Người có tài sản riêng sẽ được công nhận phần giá trị tương ứng trong tài sản chung.
4. Những điều cần lưu ý khi chia tài sản ly hôn
Thỏa thuận tiền hôn nhân
Nhằm tránh tranh chấp trong việc chia tài sản, nhiều cặp vợ chồng đã lựa chọn ký thỏa thuận tiền hôn nhân (hoặc thỏa thuận chia tài sản trong hôn nhân) về tài sản chung và tài sản riêng.
Thỏa thuận này giúp các bên đảm bảo quyền lợi, đặc biệt là trong trường hợp cần phân chia tài sản lớn (nhà đất hoặc doanh nghiệp).
Lựa chọn luật sư tư vấn
Vấn đề chia tài sản khi ly hôn có thể rất phức tạp, đặc biệt khi liên quan đến nhiều tài sản có giá trị hoặc nợ chung.
Chính vì thế, việc tham khảo ý kiến luật sư trước khi đưa ra quyết định là rất quan trọng nếu bạn muốn bảo vệ quyền lợi của mình. Luật sư có thể giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật, đánh giá tình hình tài sản, từ đó đưa ra giải pháp tối ưu cho cả hai bên.
Bảo vệ quyền lợi con cái
Trong mọi trường hợp, quyền lợi của con cái luôn được ưu tiên.
Nếu có con chung, bạn cần lưu ý đến các chi phí liên quan đến việc nuôi dạy và chăm sóc con trong thỏa thuận chia tài sản. Những khoản tài chính như học phí, chi phí sinh hoạt cùng chi phí chăm sóc y tế cần được tính toán một cách kỹ lưỡng.
Kết luận
Chia tài sản khi ly hôn là một quá trình phức tạp và có nhiều yếu tố cần xem xét. Việc nắm rõ quy định pháp luật về tài sản chung, tài sản riêng, cùng với các yếu tố ảnh hưởng như đóng góp của từng người, hoàn cảnh gia đình và lợi ích của con cái sẽ giúp bạn bảo vệ quyền lợi của con cái, bản thân.
Việc thỏa thuận trước hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ từ luật sư sẽ giảm thiểu tranh chấp cũng như đảm bảo quyền lợi tối ưu cho cả hai bên.
Nếu bạn đang đối mặt với vấn đề ly hôn và cần sự tư vấn pháp lý, hãy liên hệ với luật sư hoặc chuyên gia pháp lý uy uy tín để được hỗ trợ chi tiết và kịp thời.
Bạn đọc có thể đọc nhiều bài viết khác về ly hôn, chia tài sản trên website của chúng tôi.
(Blogluat.com)