Đầu tư chứng khoán (thường gọi là chơi chứng khoán) chỉ việc nhà đầu tư (cá nhân hoặc tổ chức) thực hiện việc mua – bán chứng khoán nhằm mục đích sinh lời từ khoản đầu tư đó.
Thời gian, phương thức thanh toán chứng khoán là vấn đề mà nhiều nhà đầu tư cần quan tâm, cần biết rõ trong quá trình đầu tư chứng khoán.
Hiện nay, phương thức và thời gian thanh toán chứng khoán tuân thủ Điều 4 thuộc Quy chế kèm theo Quyết định 15/QĐ-HĐTV ngày 10/8/2023, do Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) ban hành.
Điều 4 quy định chi tiết như sau:
– Thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp, cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm:
+ VSDC thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp, cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm theo kết quả bù trừ đa phương căn cứ vào kết quả giao dịch do sàn giao dịch chứng khoán cung cấp.
+ Việc thanh toán theo từng giao dịch chỉ áp dụng đối với các giao dịch bị lùi thời hạn thanh toán theo quy định tại Điều 18, Quy chế kèm theo Quyết định 15/QĐ-HĐTV.
Theo đó, nhiều vấn đề liên quan đến thanh toán giao dịch bị lùi thời hạn thanh toán phải tuân thủ Điều 18, gồm:
- Việc thanh toán giao dịch bị lùi được thực hiện theo phương thức thanh toán từng giao dịch (phương thức thanh toán trực tiếp) theo nguyên tắc chuyển giao chứng khoán đồng thời với thanh toán tiền (DVP).
- Giao dịch bị lùi do thiếu chứng khoán được thanh toán toàn bộ hoặc theo từng giao dịch tùy vào khả năng vay được chứng khoán của thành viên.
- Thời gian thanh toán các giao dịch bị lùi là 13h30 ngày làm việc liền kề thứ nhất hoặc ngày làm việc liền kề thứ hai sau ngày thanh toán (T+2, T+3 đối với giao dịch trái phiếu doanh nghiệp; T+3, T+4 đối với giao dịch cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm). Thành viên phải thực hiện phân bổ tiền và chứng khoán cho khách hàng ngay sau khi VSDC hoàn tất thanh toán chứng khoán và ngân hàng thanh toán hoàn tất thanh toán tiền và đảm bảo hoàn tất trước 14h00 ngày thanh toán.
- Trong thời gian lùi thời hạn thanh toán (quyền sở hữu chưa chuyển từ người bán sang người mua), trường hợp trái phiếu doanh nghiệp, cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm thuộc các giao dịch bị lùi có phát sinh quyền liên quan đến lợi ích vật chất, giá thanh toán các giao dịch này là giá sau khi đã khấu trừ giá trị cổ tức được nhận hoặc giá trị các quyền kèm theo. Giá trị cổ tức được nhận hoặc giá trị các quyền kèm theo bằng mức điều chỉnh giá tham chiếu của chứng khoán đó trong ngày giao dịch không được hưởng quyền theo quy định của SGDCK.
- Thành viên có trách nhiệm vay chứng khoán trên hệ thống vay và cho vay trong trường hợp thiếu chứng khoán thanh toán hoặc huy động đủ tiền thanh toán chứng khoán đối với trường hợp thiếu tiền thanh toán, gửi thông báo xác nhận thanh toán giao dịch trực tiếp cho VSDC chậm nhất vào 11h30 trong các ngày làm việc liền kề thứ nhất hoặc liền kề thứ hai sau ngày thanh toán (T+2, T+3 đối với giao dịch trái phiếu doanh nghiệp; T+3, T+4 đối với giao dịch cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm).
- Các biện pháp đảm bảo khả năng thanh toán giao dịch bị lùi, gồm:
-
- Đối với giao dịch lùi thanh toán do thiếu tiền thanh toán: VSDC sẽ thực hiện phong tỏa toàn bộ chứng khoán trong giao dịch bán đối ứng với giao dịch mua thiếu tiền.
- Đối với giao dịch bị lùi do thiếu trái phiếu doanh nghiệp, cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm: thành viên bên được nhận chứng khoán phải chuyển tiền thanh toán theo thông báo thanh toán các giao dịch lùi của VSDC vào tài khoản thanh toán bù trừ của thành viên chậm nhất 15h30 ngày thanh toán (T+1) cho giao dịch trái phiếu doanh nghiệp; (T+2) cho giao dịch cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm. Số tiền đó sẽ được ngân hàng thanh toán phong tỏa theo đề nghị của VSDC cho đến khi giao dịch được thanh toán trong thời hạn quy định tại khoản 3 Điều này. Sau thời điểm nêu trên, thành viên không đủ số dư để thực hiện phong tỏa sẽ được coi là tạm thời mất khả năng thanh toán tiền. VSDC sẽ có văn bản nhắc nhở và xem xét xử lý vi phạm thành viên theo quy định tại quy chế thành viên lưu ký.
- VSDC sẽ giải tỏa chứng khoán và ngân hàng thanh toán thực hiện giải tỏa số tiền bị phong tỏa theo quy định tại điểm a, b khoản này chậm nhất vào 14h00 ngày làm việc liền kề thứ nhất hoặc thứ hai sau ngày thanh toán trong trường hợp giao dịch lùi bị loại bỏ không thanh toán quy định tại khoản 1.1. thuộc Điều 19.
– Nguyên tắc thanh toán giao dịch: việc thanh toán giao dịch thực hiện theo nguyên tắc chuyển giao chứng khoán đồng thời với thanh toán tiền (DVP) tại ngày thanh toán.
– Ngày thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp: là ngày làm việc liền kề sau ngày giao dịch (T+1).
Trình tự và thủ tục thực hiện thanh toán được quy định tại Mục I Phụ lục 02 của Quy chế kèm theo Quyết định 15/QĐ-HĐTV.
– Ngày thanh toán giao dịch cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm: là ngày làm việc thứ hai liền kề sau ngày giao dịch (T+2).
Trình tự và thủ tục thực hiện thanh toán được quy định tại Mục II Phụ lục 02 của Quy chế kèm theo Quyết định 15/QĐ-HĐTV.
(Blogluat.com)