Đối với trường hợp nghĩa vụ cấp dưỡng có liên quan đến yếu tố nước ngoài, cơ quan có thẩm quyền sẽ áp dụng pháp luật như thế nào khi giải quyết những vấn đề liên quan đến nghĩa vụ cấp dưỡng, như: chỉ định người có nghĩa vụ cấp dưỡng, tính toán mức cấp dưỡng; hay xử lý hành vi từ chối, trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng?
Nghĩa vụ cấp dưỡng có yếu tố nước ngoài
Ở Việt Nam, quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài được tôn trọng và bảo vệ theo đúng các quy định pháp luật Việt Nam và hiệp ước quốc tế Việt Nam là thành viên.
Trong quan hệ hôn nhân và gia đình với công dân Việt Nam, người nước ngoài cư trú tại Việt Nam có đầy đủ quyền, trách nhiệm tương tự như công dân Việt Nam, trừ khi có quy định khác do pháp luật Việt Nam đề ra.
Đơn cử, Điều 129 thuộc Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định về nghĩa vụ cấp dưỡng có yếu tố nước ngoài như sau:
– Nghĩa vụ cấp dưỡng tuân theo pháp luật của nước nơi người yêu cầu cấp dưỡng cư trú. Trường hợp người yêu cầu cấp dưỡng không có nơi cư trú tại Việt Nam thì áp dụng pháp luật của nước nơi người yêu cầu cấp dưỡng là công dân;
– Cơ quan có thẩm quyền giải quyết đơn yêu cầu cấp dưỡng của người quy định tại khoản 1, Điều 129, Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 là cơ quan của nước nơi người yêu cầu cấp dưỡng cư trú.
Như vậy, nghĩa vụ cấp dưỡng có yếu tố nước ngoài sẽ tuân theo pháp luật của quốc gia nơi người yêu cầu cấp dưỡng cư trú.
Nếu người yêu cầu cấp dưỡng cư trú tại Việt Nam thì việc cấp dưỡng sẽ được thực hiện theo pháp luật Việt Nam. Đối với trường hợp này, cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam sẽ giải quyết đơn yêu cầu cấp dưỡng.
Nếu có một người trực tiếp nuôi con và cũng là người yêu cầu cấp dưỡng cho con sau khi ly hôn đang cư trú ở nước ngoài thì việc cấp dưỡng sẽ được thực hiện theo pháp luật của quốc gia nơi họ đang cư trú.
Nếu người yêu cầu cấp dưỡng cư trú tại Việt Nam thì áp dụng pháp luật Việt Nam để giải quyết vấn đề cấp dưỡng. Tuy nhiên, nếu người này không có nơi cư trú tại Việt Nam thì áp dụng pháp luật của quốc gia mà người đó là công dân để giải quyết vấn đề cấp dưỡng.
Tòa án phân xử nghĩa vụ cấp dưỡng có yếu tố nước ngoài
Thẩm quyền giải quyết yêu cầu về nghĩa vụ cấp dưỡng có yếu tố nước ngoài được pháp luật đề cập ở Bộ Luật Tố tụng Dân sự, Luật Hôn nhân và Gia đình hiện hành.
Theo điểm b thuộc khoản 2 và khoản 3, Điều 35, Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015, TAND cấp huyện có thẩm quyền giải quyết một số yêu cầu và tranh chấp, gồm:
– Các yêu cầu về dân sự theo quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 và 10 thuộc Điều 27, Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015.
– Các yêu cầu về hôn nhân và gia đình theo quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10 và 11 thuộc Điều 29, Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015.
– Các yêu cầu về kinh doanh, thương mại theo quy định tại khoản 1 và khoản 6 thuộc Điều 31, Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015.
– Các yêu cầu về lao động theo quy định tại khoản 1 và khoản 5 Điều 33 của Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015.
Bên cạnh đó, khoản 1 và khoản 2 thuộc Điều 35, Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015, nêu rõ: những tranh chấp và yêu cầu mà có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài hoặc cho tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài không thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND cấp huyện, trừ trường hợp quy định tại khoản 4, Điều 35, Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015.
Kế đến, TAND cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết thủ tục sơ thẩm các tranh chấp và yêu cầu quy định tại khoản 3, Điều 35, Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015 (căn cứ điểm c thuộc khoản 1, Điều 37, Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015).
Tại Điều 37 thuộc Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, pháp luật quy định tranh chấp liên quan đến nghĩa vụ cấp dưỡng thuộc thẩm quyền của TAND cấp tỉnh, như được quy định trong khoản 3 của Điều 35.
Điều luật trên giúp chúng ta hiểu rằng TAND cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết tranh chấp về nghĩa vụ cấp dưỡng mà có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài, hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài, hoặc cho tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài, trừ trường hợp công dân Việt Nam cư trú ở khu vực biên giới với công dân của nước láng giềng cùng cư trú ở khu vực biên giới với Việt Nam.
(Blogluat.com)