Pháp luật đề cập đến định nghĩa HÌNH PHẠT tại Điều 30, Bộ Luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017.
HÌNH PHẠT là gì?
Theo đó, HÌNH PHẠT là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của Nhà nước được quy định trong Bộ Luật Hình sự hiện hành, do tòa án quyết định áp dụng đối với người hoặc pháp nhân thương mại phạm tội nhằm tước bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của người, pháp nhân thương mại đó.
Như vậy, chúng ta có thể hiểu rằng HÌNH PHẠT là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất trong hệ thống pháp luật ở nước ta. HÌNH PHẠT đánh vào lợi ích kinh tế, HÌNH PHẠT hạn chế hoặc tước bỏ quyền tự do thân thể, HÌNH PHẠT được ghi vào lý lịch. Hơn nữa, HÌNH PHẠT còn có thể loại bỏ quyền được sống của người phạm tội.
Cơ quan có thẩm quyền áp dụng HÌNH PHẠT là tòa án, thông qua bản án hay quyết định do tòa án ban hành.
Tòa án ở đây được hiểu là tòa án có thẩm quyền đối với từng vụ án cụ thể như quy định tại Bộ Luật Tố tụng Hình sự hiện hành.
Ngoài Bộ Luật Hình sự thì không có bất kì một đạo luật nào quy định về tội phạm và HÌNH PHẠT.
Tất cả HÌNH PHẠT trong hệ thống HÌNH PHẠT của Bộ Luật Hình sự hiện hành được quy định rõ ràng, chi tiết: loại HÌNH PHẠT nào được áp dụng cho hành vi phạm tội nào và giới hạn cụ thể đối với từng HÌNH PHẠT.
Có bao nhiêu HÌNH PHẠT?
Bộ Luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định về các loại HÌNH PHẠT đối với cá nhân bị truy cứu trách nhiệm hình sự như sau:
1. HÌNH PHẠT chính:
a) Cảnh cáo
– Là HÌNH PHẠT áp dụng đối với người phạm tội ít nghiêm trọng và có nhiều tình tiết giảm nhẹ, nhưng chưa đến mức miễn HÌNH PHẠT, HÌNH PHẠT mang tính chất khiển trách, nhắc nhở.
b) Phạt tiền
– Được áp dụng là HÌNH PHẠT chính đối với các trường hợp:
+ Người phạm tội ít nghiêm trọng, phạm tội nghiêm trọng do Bộ Luật này quy định;
+ Người phạm tội rất nghiêm trọng xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, môi trường, trật tự công cộng, an toàn công cộng và một số tội phạm khác do Bộ Luật này quy định.
c) Cải tạo không giam giữ
– Được áp dụng từ 06 tháng đến 03 năm đối với người phạm tội ít nghiêm trọng, phạm tội nghiêm trọng do Bộ Luật này quy định mà đang có nơi làm việc ổn định hoặc có nơi cư trú rõ ràng nếu xét thấy không cần thiết phải cách ly người phạm tội khỏi xã hội.
d) Trục xuất
– Là buộc người nước ngoài bị kết án phải rời khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
đ) Tù có thời hạn
– Là buộc người bị kết án phải chấp hành HÌNH PHẠT tại cơ sở giam giữ trong một thời hạn nhất định.
e) Tù chung thân
– Là HÌNH PHẠT tù không thời hạn được áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, nhưng chưa đến mức bị xử phạt tử hình.
g) Tử hình
– Là HÌNH PHẠT đặc biệt chỉ áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc một trong nhóm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng con người; các tội phạm về ma túy, tham nhũng và một số tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác do Bộ Luật này quy định.
2. HÌNH PHẠT bổ sung:
– Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định;
– Cấm cư trú;
– Quản chế;
– Tước một số quyền công dân;
– Tịch thu tài sản;
– Phạt tiền, khi không áp dụng là HÌNH PHẠT chính;
– Trục xuất, khi không áp dụng là HÌNH PHẠT chính.
3. Đối với mỗi tội phạm, người phạm tội chỉ bị áp dụng một HÌNH PHẠT chính; và có thể bị áp dụng một hoặc một số HÌNH PHẠT bổ sung.
(Tổng hợp)